Konjonktivit Tanı ve Tedavi Yöntemleri

Konjonktivit gözün konjonktiva adı verilen kısmının iltihaplanmasıdır. Kırmızı göz hastalığı veya kırmızı göz virüsü gibi isimleri de bulunan konjonktivit viral, bakteriyel veya alerjik kaynaklı olabilir. Göz içinde kanlanma, kızarıklık, kaşıntı, akıntı ve sulanma gibi birçok şikayete yol açan bu göz hastalığının nedenine göre farklı türleri bulunmaktadır.

Konjonktivit çoğu zaman tedaviye gerek kalmadan kendiliğinden iyileşebilir. Bazı durumlarda ise hastalığın şiddetli belirtilerinin giderilmesi ve bulaşı riskinin azaltılması için çeşitli tedaviler uygulanması gereklidir.

Konjonktivit tedavisinde hastalığın türüne göre göz damlaları, merhem ve pomatlar kullanılır. Sıcak veya soğuk kompres de hastalığa bağlı şikayetlerin hafifletilmesinde etkili olabilmektedir.

Konjonktivitin tipik belirtilerinden biri olan göz kızarıklığı ise hafife alınmamalıdır. Göz damarlarında ödem ve şişmeye işaret eden bu durum kalıcı hasar yaratabilir; zamanında tedavi edilmesi önemlidir.

Konjonktivit nedir?

Konjonktiva gözün beyaz kısmı olan sklerayı ve göz kapaklarının içini saran zar tabakadır. Bu zarda meydana gelen iltihaplanma konjonktivit olarak adlandırılır.

Normalde saydam ve şeffaf bir yapıda olan konjonktiva iltihaplandığında pembe veya kırmızı bir renk alır. Hastalığın halk arasında kırmızı göz veya pembe göz olarak adlandırılması da bu durumdan kaynaklanmaktadır.

Konjonktivit nedenlerine göre tiplere ayrılmaktadır. Konjonktivit türleri viral konjonktivit, bakteriyel konjonktivit ve alerjik konjonktivit genel çatısı altında değerlendirilmektedir.

• Viral konjonktivit virüs kaynaklıdır. Bulaşıcılık özelliği yüksek olan bu durum genellikle tedavisiz kendiliğinden iyileşebilir.
• Bakteriyel konjonktivit bakteriler yüzünden ortaya çıkar. Tedavi edilmediği takdirde göze zarar verebilen bir konjonktivit türüdür. Bulaşıcı özelliktedir.
• Alerjik konjonktivit ise göz nezlesi olarak da adlandırılan konjonktivit türüdür. Genellikle toz, polen veya hayvan tüyüne karşı alerjik reaksiyonlar ile ortaya çıkar. Hastalarda genellikle alerjik konjonktivite mevsimsel alerjiler ile burun akıntısı ve hapşırma gibi şikayetler de eşlik edebilmektedir.

Konjonktivit neden olur?

Konjonktivit bakteri, virüs veya alerjiler nedeniyle ortaya çıkar. Ancak konjonktivit riskini artıran faktörler söz konusudur:

• El hijyenine dikkat etmemek
• Kirli ellerle göze temas etmek
• Enfeksiyon (Nezle, grip gibi üst solunum yolu enfeksiyonları)
• Gözlerin kimyasallara maruz kalması
• Hava kirliliği, sigara dumanı, rüzgar, toza maruziyet
• Hijyenik olmayan havuza girmek
• Göz kuruluğu
• Yetersiz gözyaşı üretimi
• Yanlış kontakt lens kullanımı, lenslerin temizliğine dikkat etmemek veya uzun süre kullanmak
• Göze yabancı madde kaçması
• Alerjik bünyeli olmak
• Bazı otoimmün hastalıklar

Konjonktivit belirtileri nelerdir?

Konjonktivitin tipik belirtileri şöyledir:

• Gözlerde kızarıklık
• Sulanma ve akıntı
• Kaşıntı ve yanma
• Batma hissi ve ağrı
• Kaşıntı ve tahriş
• Göz kapaklarında şişlik
• Işığa hassasiyet
• Görme problemleri (bulanık görme veya çift görme gibi)
• Çapaklanma ve bu nedenle sabahları gözleri açmakta zorlanma
• Gözlerde rahatsızlık veya yabancı cisim hissi
• Kirpiklerde iltihaplanma görülmesi

Bu belirtiler görüldüğünde doktora başvurulmalıdır. Hasta muayene edilerek, tanı sonrası gerekli tedavi uygulanır.

Konjonktivit nasıl tedavi edilir?

Konjonktivit tanısı göz muayenesi ile koyulur. Hastada görülen semptomlar ve klinik tablo değerlendirilir. Bazı vakalarda gözden örnek alınarak laboratuvarda incelenmesi de gerekebilir.

Hastalığın tedavisi konjonktivit türüne göre planlanır.

• Viral konjonktivit çoğunlukla özel bir tedavi gerektirmez. Hastalık hafif seyirlidir ve kendi kendine geçme eğilimindedir. Bulaşıcılığı azaltmak için hijyene özel olarak dikkat edilmelidir. Hastaların rahatsızlığını gidermek için soğuk kompres uygulanabilir. Bazen pomat veya göz damlası da reçete edilebilir.
• Bakteriyel konjonktivit tedavi gerektiren bir durumdur. Tedavi antibiyotik damlalar ve pomatları içerir. Kontakt lens kullanan hastalarda kornea iltihabı (keratit) riski de olduğu için antibiyotik tedavisi önem taşımaktadır. Tedavi ile hastalığın belirtileri kısa sürede hafifletilir ve genellikle bir hafta 10 gün içinde iyileşme sağlanır.
• Alerjik konjonktivit tedavisinde alerjiye yol açan nedenin tespit edilmesi önemlidir. Alerjen ile temasın engellenmesi sağlanmalıdır. Bunun yanı sıra antihistaminik göz damlaları ve çeşitli alerji ilaçlarıyla kaşıntı ve kızarıklık gibi şikayetler giderilebilir.

Konjonktivit önlenebilir mi?

Konjonktivit ekseriyetle hijyen eksikliği nedeniyle ortaya çıkan bir durumdur. Bu nedenle basit hijyen kurallarına dikkat edilerek hastalık önlenebilir ve göz sağlığı korunabilir.

Özellikle viral ve bakteriyel konjonktivitte koruyucu önlemler etkilidir.

Ellerin sık sık yıkanması ve kirli ellerle gözlere dokunulmaması gerekir. Ayrıca ellerin yoğun şekilde temas ettiği yüzeylerin de temizlenmesi önerilmektedir.

Viral ve bakteriyel konjonktivit bulaşıcı özelliktedir. Dolayısıyla göz enfeksiyonu olan kişilerle temas edilmemesi gerekir.

Kişisel eşyaların ortak kullanımı sakıncalıdır. Özellikle makyaj malzemeleri, havlu gibi ürünler kişiler arasında el değiştirmemelidir.

Temizliğinden emin olunmayan havuzlara girmek virüs ve bakteri bulaşımına yol açabilir.

Kontakt lens özenli kullanım gerektirmektedir. Hijyen kurallarına uyulmalı, kontakt lensler başkaları ile ortak kullanılmamalı ve gözde çok uzun süre bekletilmemelidir.

Kalabalık ortamlardan mümkün mertebe kaçınılması hastalığın bulaşmasını önler.

Alerji eğilimi olan kişilerin sigara dumanı, polen, toz ve hava kirliliği olan ortamlardan kaçınması tavsiye edilmektedir.