Pterjium gözde et büyümesi olarak da bilinen yaygın bir hastalıktır. Gözün sklera denilen beyaz kısmında ortaya çıkan bu iyi huylu yapı her ne kadar kozmetik bir sorun gibi görünse de tedavi edilmediğinde bazen görmede bulanıklığa, hastada astigmat gelişimine neden olabilir. Bazı durumlarda ise göz bebeğini kapatacak kadar ilerleyerek görmeyi engelleyebilmektedir.
Gözün buruna yakın kısmında pembemsi, et benzeri bir yapı olarak kendini belli eden pterjium ayrıca gözde batma, yanma ve kaşıntı gibi belirtilere de yol açabilmektedir.
Gözde et büyümesinin kesin tedavisi cerrahi yöntemle yapılmaktadır. Bununla birlikte hafif vakalarda göz damlaları ve merhemlerle semptomlar azaltılabilmektedir.
Pterjium nedir?
Ülkemizde yaygın rastlanan göz hastalıklarından biri de pterjiumdur. Göz sağlığı açısından risk oluşturabilen bu hastalık halk arasında gözde et büyümesi veya yürümesi olarak da bilinir.
Pterjium gözün beyaz kısmında ortaya çıkan doku büyümesidir. Genellikle sklerayı kaplayan konjonktiva tabakasında ortaya çıkan doku büyümesi zamanla kornea üzerine doğru ilerler. Gözün burun ile buluştuğu iç kısmını tutan et büyümesi iyi huyludur.
Pterjium çoğu zaman büyük şikayetlere yol açmaz ancak hastalar genellikle estetik görünümden rahatsız olabilmektedir.
Bununla birlikte pterjiumun göz sağlığı açısından risk yarattığı durumlar da söz konusu olabilmektedir.
Pterjium zaman içinde gözün ön kısmında yer alan saydam tabakayı yani korneayı kapatarak görüşü engelleyebilir, doku büyümesinin geliştiği bölgede leke oluşabilir veya hastada astigmat ortaya çıkabilir. Bu nedenle tedavi ihmal edilmemelidir.
Pterjium neden olur?
Bir kişide birçok farklı nedene bağlı olarak göz eti gelişebilir. Pterjium nedenleri şöyle sıralanabilmektedir:
- Gözün güneşin zararlı ultraviyole ışınlarına aşırı maruz kalması
- Göz kuruluğu
- Toz, rüzgar ve kum gibi çevresel etkenler
- Genetik yatkınlık
Pterjium genellikle 20 yaş sonrasında ortaya çıkmaktadır. 40 yaş üstü kişilerde birden fazla göz eti meydana gelebilmektedir. Ayrıca bu hastalığa erkeklerde daha sık rastlanmaktadır.
Pterjium belirtileri nelerdir?
Pterjium ilk evrelerde çoğu zaman anlaşılmayabilir. Büyümeye başladığında dışarıdan fark edilebilmektedir.
Yaygın rastlanan pterjium belirtileri şöyledir:
- Sklera (gözün beyaz kısmı) ve/veya kornea üzerinde leke
- Gözün iç kısmında dışarıdan fark edilen pembe et benzeri doku
- Gözde yanma, kaşıntı, batmave yabancı cisim hissi gibi şikayetler
- Gözde kızarıklık ve sulanma
- Işık hassasiyeti
- Göz numarasında artış
- Bulanık görme
Pterjium tanısı nasıl konur?
Pterjium detaylı bir göz muayenesi ile anlaşılabilir. Muayene sırasında gözdeki doku büyümesinin seviyesi ve lekelenme incelenir. Tedavi planı et büyümesinin yeri, rengi, boyutu göz önünde bulundurularak yapılır.
Pterjium nasıl tedavi edilir?
Gözde et yürümesi cerrahi yöntemle tedavi edilebilen bir hastalıktır. Erken evrede gözde kızarıklık, şişlik, tahriş gibi şikayetler göz damlaları, merhemler veya suni gözyaşı ile hafifletilebilir. Ancak ilaç tedavisi gözde et büyümesini yok etmez, sadece büyüme hızını yavaşlatır.
Pterjium ameliyatı iki farklı yöntemle yapılabilir.
- Bu yöntemlerin ilki greftsiz pterjium eksizyonu olarak adlandırılır. Greftsiz yöntemde göz lokal anestezi ile uyuşturulduktan sonra göz eti dikkatlice çıkarılır. Günümüzde bu yöntem daha az tercih edilmektedir. Bunun nedeni greftsiz yöntem sonrasında hastalığın nüksetme ihtimalinin daha yüksek oluşudur.
- Greftli pterjium eksizyonu veya otogreftli dikişsizameliyat lokal anestezi altında gerçekleştirilir. Göz eti çıkarıldıktan sonra hastalığın yeniden tekrarlama riskini azaltmak için bölge greftle kapatılır. Greft çoğunlukla konjonktivadan alınır. Kök hücre içeren konjonktiva grefti doku yapıştırıcısı ile veya eriyen dikişlerle göz etinin çıkarıldığı bölgeye yerleştirilir.
Pterjium tedavisi sonrasında koruyucu önlemlere dikkat edilmelidir. Doktorun önerdiği şekilde bakım yapıldığı ve ilaçlar kullanıldığı takdirde hastalığın nüksetme ihtimali de minimum seviyeye indirilebilir.
Ameliyat sonrası UV filtreli güneş gözlüğü ile gözler güneş ışınlarından korunmalı, tozlu ve rüzgarlı ortamlardan kaçınılmalı, kuruluğa karşı ise gözler suni göz yaşı damlası ile nemli tutulmalıdır.
