Kornea göz küresinin önünde bulunan saydam tabakadır. Görme fonksiyonu açısından son derece önemli olan korneanın incelmesi ve sivrileşmesi keratokonus adı verilen hastalığa yol açmaktadır.
Genellikle ergenlik döneminde başlayan keratokonus hastalığı ilerleyici niteliktedir. Tedavi edilmediğinde ciddi görme bozukluklarına yol açabilen bu durum çeşitli yöntemlerle düzeltilebilmektedir.
Hastalığın erken dönemlerinde gözlük veya yumuşak kontakt lens kullanımı yeterli gelirken; ileri evrelerde ise korneanın şeklindeki bozukluğun artmasıyla birlikte ameliyat ile tedavi sağlanabilir.
Günümüzde keratokonus hastalığının cerrahi tedavisinde en yaygın kullanılan yöntem cross linking (çapraz bağlama) ameliyatıdır. Seçili hasta grubunda cross linking ameliyatı ile hastalığın ilerleyişi durdurularak kornea güçlendirilebilmektedir. Bunun yanı sıra bazı hastalarda kornea içi halka (intacs) işlemi ile de tedavi sağlanabilir. Çok ilerlemiş vakalarda ise kornea nakli (keratoplasti) gerekebilmektedir.
Keratokonus nedir?
Kornea gözün ön bölümünde yer alan saydam ve kubbe şekilli tabakanın adıdır. Işığı kırarak gözün retina tabakasına odaklanmasını sağlayan kornea net bir görüntü oluşmasına yardımcı olur. Korneanın şeklinde meydana gelen deformasyon görme işlevinin de sağlıklı bir şekilde gerçekleşmesini engeller.
Keratokonus kornea tabakasının incelmesi ve normalde yuvarlak olması gereken şeklinin sivrileşmesi ile karakterize bir hastalıktır.
Korneanın incelerek konik bir şekil alması göz sağlığı açısından risk yaratmaktadır. Bu durum görmede bulanıklığa, astigmatizmaya, ışık hassasiyetine ve görme keskinliğinde azalmaya neden olur.
Ergenlik döneminde başlayan bu rahatsızlık ilk başlarda fark edilmeyebilir. 20 ila 40 yaş aralığında hastalık ilerler. 40 yaş sonrası ise keratokonus için durağan dönemdir.
Keratokonus hastalığı hafif ve erken dönemde özel gözlükler veya kontakt lensler ile tedavi edilebilir. Tedavide özel yumuşak kontakt lensler, sert gaz geçirgen kontakt lensler, yumuşak kontakt lens üstüne sert gaz geçirgen kontakt lensler, melez kontakt lensler ve skleral veya yarı-skleral lensler kullanılmaktadır.
Daha ileri dönemlerde ise tedavi keratokonus ameliyatı ile sağlanabilmektedir.
Ayrıca keratokonus hastalarında fakik göz içi lens uygulaması da yapılabilir. Göz içi lens ameliyatı sayesinde keratokonus hastalığının ilerleyişi durmuş olan 35 yaş üstü hastaların gözlük veya kontakt lens ihtiyacı da azalabilmektedir.
Keratokonus belirtileri nelerdir?
Keratokonus belirtileri hastalığın evresine göre değişkenlik göstermektedir. Hastalarda genellikle miyop ve düzensiz astigmat da geliştiği için uzak ve yakın görüş bozulur.
Miyop ve astigmat derecesinin sürekli ilerlemesi keratokonus belirtilerinden biridir. Genellikle bu nedenle hastalar sık sık gözlük değiştirmek zorunda kalmaktadır.
Bunun yanı sıra:
- Tekrar eden göz alerjileri
- Göz kaşıntısı
- Gözlüğe rağmen bulanık görmek
- Işık hassasiyeti ve göz kamaşması
- Çizgilerin dalgalanması veya bükülmesi
- Korneadaki sivrileşme nedeniyle kontakt lenslerin kullanılamaması keratokonus belirtileri arasında yer almaktadır.
Yukarıdaki belirtiler görüldüğünde mutlaka göz doktoruna başvurularak tanı için detaylı muayene gerçekleştirilmelidir.
Keratokonus tanısı nasıl konur?
Keratokonus hastalığının tanısı detaylı göz muayenesi ve çeşitli testlerle konulmaktadır. Tanı kapsamında göz doktoru, görme keskinliğini değerlendirmek için görme testleri yaparak astigmatizma ve miyopi gibi kırılma kusurlarını inceler.
Korneal topografi tanıda en yaygın kullanılan yöntemlerden biridir. Bu tetkik ile korneanın yüzey haritası çıkarılarak, düzensizlikler ve şekil bozuklukları değerlendirilebilmektedir.
Bunun yanı sıra keratometri testi ile kornea eğriliği ölçülebilir. Ayrıca kornea kalınlığı ölçümü yapılarak korneadaki incelme değerlendirilir.
Kesin tanı koyulduktan ve ayrıntılı değerlendirme yapıldıktan sonra göz doktoru tarafından keratokonus tedavisi planlanır.
Keratokonus ameliyatı nedir?
Keratokonus ameliyatı bu hastalık nedeniyle korneada meydana gelen incelmenin durdurulması, kornea şeklinin düzeltilmesi, mevcut görme fonksiyonunun korunması veya iyileştirilmesi için yapılan cerrahi yöntemleri kapsar.
Keratokonus cerrahisinde hastalığın evresine, hastanın sağlık durumuna göre Kornea İçi Halka, Korneal Çapraz Bağlama (Cross-Linking) ve Keratoplasti (Kornea Nakli) yöntemleri kullanılmaktadır.
Günümüzde keratokonus ameliyatı denildiğinde ilk akla gelen yöntem ise Cross Linking yani Çapraz Bağlama operasyonudur. Tedavide yaygın kullanılan bu yöntem seçili hasta grubunda keratokonus hastalığının ilerleyişini durdurarak görme kaybının önüne geçebilmektedir.
Keratokonus ameliyatı nasıl yapılır?
Keratokonus ameliyatı seçilen yönteme göre farklı şekillerde gerçekleştirilmektedir.
- Korneal Çapraz Bağlama veya diğer adıyla Cross-Linking işleminin amacı incelen kornea tabakasını yeniden güçlendirmektir. Lokal anestezi ile uygulanan işlemin ilk adımında korneaya Riboflavin(B vitamini) içeren damlalar uygulanır. Ardından ultraviyole (UV) ışık verilerek vitaminin korneayı güçlendirmesi sağlanır. UV ışınları sayesinde korneadaki kolajen lifleri çapraz bağ yapar; bu da kornea incelmesini durdurarak korneanın sertleşmesine aracı olur. Cross linking işlemi keratokonus tedavisinde en yaygın kullanılan yöntemdir. Bu yöntem sayesinde hastalığın ilerleyişi büyük oranda durdurulabilmektedir. Ayrıca hastanın görme keskinliği de belli bir miktar iyileştirilmektedir. Çapraz bağlama ameliyatı sonrası kısa süreli olarak görüşte bulanıklık, göz sulanması ve ağrı şikayetleri ortaya çıkabilir. Bu şikayetler birkaç gün içinde azalır.
- Kornea İçine Halka (Korneal Ring) işleminde kornea içine küçük yarım daire şeklindeki halkalar yerleştirilir. Böylece korneanın şekli stabilize edilerek görme iyileştirilebilir.
- Keratoplasti (Kornea Nakli) ise kornea incelmesinin çok yüksek düzeyde olduğu, görme kaybının ortaya çıktığı ileri evre keratokonus vakalarına uygulanmaktadır. Keratokonus tedavisinde son çözüm olarak değerlendirilen keratoplasti kapsamında korneanın bir kısmı veya tamamı çıkarılarak yerine sağlıklı kornea dokusu nakledilir.
