Hipermetrop ve Göz Sağlığına Etkileri

Toplumumuzda yaygın görülen göz hastalıklarından biri olan hipermetrop yakını görememe olarak ifade edilir. Hipermetrop durumunda görüntü retina bölgesinin arkasında odaklanır ve bu nedenle yakın nesneler net görülemez. Hastalar uzağı ise genellikle iyi görmektedir.

Hipermetropi tedavi edilmediği takdirde kişinin genel göz sağlığı üzerinde olumsuz etkiler yaratır.

Bir kırma kusuru olan hipermetrop okul ve iş performansında düşüş, şaşılık, göz yorgunluğu ve göz tembelliği gibi durumlara neden olabilir.

Hipermetrop günümüzde birçok farklı yöntem ile tedavi edilebilmekte ve hastalar görme kalitelerini geri kazanabilmektedir. Gözlük ve lens kullanımı dışında cerrahi tedavi yöntemleri ile hastalara uzun vadeli çözüm sunulabilir.

Hipermetrop nedir?

Hipermetropi yakını görememe olarak ifade edilen kırma kusurudur. Hipermetrop göz küresinin normalden daha kısa oluşuna ya da gözün normalden daha az kırıcılığa sahip olmasına bağlı olarak gelişmektedir. Gözdeki bu yapısal durumun bir sonucu olarak görüntü retina adı verilen bölgenin arkasına odaklanır; bu da yakındaki nesnelerin net ve iyi görülememesine yol açar.

Bu rahatsızlık sıklıkla çocukluk döneminde ortaya çıkar. Ancak yetişkinlerde de çeşitli nedenlerle hipermetrop gelişebilmektedir.

Erken evrede hiçbir belirti vermeyen hipermetropi ise gizli hipermetrop olarak tanımlanmaktadır.

Hipermetrop dereceleri şöyle değerlendirilmektedir:

2 dereceden az hipermetrop, basit veya hafif seyirli yakını görememe halidir.

2-5 derece aralığında olduğunda orta hipermetropi olarak adlandırılır. Bu evrede çeşitli şikayetler ortaya çıkmaktadır.

5 derecenin üzerindeki hipermetropi ise yüksek hipermetropi olarak tanımlanır. Bu durum hastaların yaşam kalitelerini ciddi şekilde etkiler.

Hipermetrop neden olur?

Bir kişide hipermetrop görme kusuru farklı nedenlerle ortaya çıkabilir.

Bu nedenlerin başında gözün ön-arka uzunluğunun normalden daha kısa olması gelmektedir. Bu durum nedeniyle mercekte kırılan ışık retina arkasında odaklanır ve yakın net olarak görülemez.

Bir diğer neden ise kornea yapısı ile ilgilidir. Korneanın yeterince kavisli olmaması nedeniyle gelen ışık doğru şekilde kırılmaz ve odak problemi yaşanır.

Göz merceğinin kırma gücünün normalden az ve yetersiz olması da görüntülerin retinanın arkasında odaklanmasına neden olabilir. Bu da yakın görüşün bozulmasına yol açar.

Öte yandan yaş ilerledikçe gözün mercek esnekliğinin azalması sonucu kişiler yakını görme problemleri yaşayabilmektedir. Bu durum presbiyopi olarak adlandırılır.

Hipermetrop nedenlerine göre üç farklı tipte ele alınmaktadır. 

Eksenel hipermetrop göz uzunluğunun normalden kısa olmasına bağlı yakını net görememe durumudur. En yaygın rastlanan hipermetrop tipidir ve genellikle yenidoğanlarda görülmektedir.

Eğim hipermetrobu kornea ve lens nedenli yakını net görememe durumudur.

İndis hipermetrobu ise göz merceğinin kırılma indisinde meydana gelen değişimlere bağlı gelişir. Genellikle diyabet ve yaşlılık bu tip hipermetropa yol açabilir.

Hipermetrop belirtileri nelerdir?

Refraktif (kırma) kusuru olan hipermetrop rahatsızlığının en tipik belirtisi yakındaki nesnelerin net görülememesidir. Bununla birlikte genellikle hastalar uzak nesneleri ise iyi görür.

Hipermetrop belirtileri şöyle sıralanabilir:

• Yakını bulanık görme
• Net görmek için gözleri kısma
• Gözlerde kızarıklık ve yanma şikayeti
• Göz yorgunluğu
• Göz ve baş ağrısı
• Göz tembelliği
• Odaklanma güçlüğü
• Gece görüşte bulanıklık

Hipermetrop tanısı nasıl konur?

Hipermetropi tanısı göz doktoru tarafından gerçekleştirilen göz muayenesi ve çeşitli testlerle koyulur. Teşhis için görme testi yapılır, refraktorme adlı cihazla hipermetropi değerleri tespit edilir.

Tanıda hipermetrop derecesi ve tipini belirlemek üzere otorefraktometre veya bebek ve çocuk hastalarda retinoskopi yöntemlerinden faydalanılır. Muayene ve testler sonrası hipermetrop durumu, tipi ve derecesi tespit edilerek uygun tedavi planlanır.

Hipermetrop nasıl tedavi edilir?

Bir göz kusuru olan hipermetrop tedavisi hipermetropinin derecesine, tipine ve hasta şikayetlerine göre değişmektedir.

Basit hipermetrop durumunda hastanın herhangi bir şikayeti yoksa takip yeterli olmaktadır.

Hipermetropi derecesine göre hastalara gözlük veya kontakt lens verilebilmektedir. Gözlük kullanımı özellikle ekonomik oluşu nedeniyle yaygın kullanılmaktadır. Öte yandan hipermetropi derecesi arttıkça gözlük camı da kalınlaşmaktadır. Bu durum görüntü kalitesini bozabilir.

Kontakt lens bakım gerektirdiği ve hijyene çok dikkat edilmesi gerektiği için kullanımı daha zahmetlidir. Bununla birlikte gözlüğe kıyasla daha kaliteli görüş sağlayabilir.

Hipermetropi cerrahi yöntemlerle de tedavi edilebilen bir görme kusurudur.

• LASIK yöntemi son bir yıl içinde göz numarası değişmemiş, kornea dokusu uygun olan 18 yaşını doldurmuş hastalara uygulanabilir. Gözün ön kısmında ince bir kapakçık (flep) oluşturulur ve alttaki kornea dokusuna excimer lazer uygulanarak kornea yeniden şekillendirilir. Sonrasında flep yerine geri yerleştirilir.
• LASEK yöntemi kornea yapısı ince olduğu için LASIK yapılamayan hastalara uygulanır. İşlemde kornea üst yüzeyi kaldırılmaz; korneanın dış tabakası olan epitel tabaka alkollü solüsyon ile kaldırılarak excimer lazer ile korneanın şekli düzeltilir. Epitel tabaka daha sonra geri yerleştirilir.
• PRK hipermetrop tedavisinde kullanılan bir diğer cerrahi yöntemdir. Epitel tabaka sıyrılır, alttaki doku excimer lazer ile şekillendirilir.
• Göz içi lens implantasyonu ise özellikle yüksek derece hipermetrop olan ve lazer tedavisi için uygun olmayan hastalara yapılır. Gözün doğal merceği yerine yapay mercek yerleştirilerek kişinin görme kalitesi geri kazandırılır.