Keratokonus Tedavisinde Erken Teşhisin Önemi

Keratokonus korneada şekil bozukluğu ile ortaya çıkan bir göz hastalığıdır. Bu hastalıkta kornea incelerek öne doğru koni şeklinde sivrileşir.

Konik kornea olarak da tanımlanan keratokonus ilerleyici nitelikte bir hastalıktır ve zamanında tedavi edilmediği takdirde körlüğe yol açabilmektedir.

Genetik faktörler kadar çevresel nedenlerin de gelişiminde rol oynadığı keratokonus düzenli göz muayenesi yaptıran kişilerde erken dönemde fark edilebilir. Erken tanı bu hastalığın kolay ve etkin şekilde tedavi edilebilmesi açısından çok değerlidir.

Keratokonus nedir?

Gözün en önünde bulunan saydam ve kubbe şekilli yapı kornea olarak adlandırılır. Kornea görüntüyü algılamamızı sağlayan ışığın kırıldığı bölgedir.

Kornea hastalıkları görme yeteneğinin azalmasına yol açan ciddi bir durumdur. Bu hastalıkların başında keratokonus gelir.

Kornea şeklinin öne doğru koni biçimde sivri bir çıkıntı oluşturduğu keratokonus hastalığı görme işlevini olumsuz etkileyen bir göz problemidir. Korneanın şekil bozukluğu ışığın doğru kırılmasına mani olur. Işık retina üstüne düşerken düzgün odaklanamaz; bu da bulanık ve kalitesiz bir görüşe yol açar.

Keratokonus başlangıçta önemli şikayetlere yol açmayabilir ancak ilerleyici bir hastalıktır. Zaman geçtikte bilgisayar kullanma, okuma, televizyon izleme veya araç kullanma gibi birçok günlük aktivitenin yapılmasını zorlaştırmaya başlar. Zamanında müdahale edilmediğinde ise görme kayıplarına ve hatta körlüğe neden olabilir.

Çoğunlukla ergenlik çağındaki hastaları etkileyen bu durum belirtilerini genç yetişkinlik döneminde vermeye başlar. 20 ila 40 yaş aralığında ilerler sonrasında ise duraklama dönemine geçiş yapar.

Keratokonus neden olur?

Keratokonus hastalığına tam olarak neyin yol açtığı bilinmemektedir. Ancak yapılan araştırmalar bu hastalığın gelişiminde genetik faktörlerin etkili olduğunu göstermektedir. Özellikle anne ve babasında veya kardeşlerinde keratokonus olan kişiler risk grubunda yer almaktadır. Erken teşhis ile hastalığın ilerleyişi durdurulabildiği için ailede keratokonus öyküsü olanların düzenli muayene yaptırmaları önem taşımaktadır.

Keratokonusun çevresel nedenleri ise şöyle sıralanabilir:

• Güneşin zararlı ultraviyole ışınları
• Gözleri aşırı ve sert şekilde ovalamak
• Göze alınan hafif travmalar
• Göze uymayan kalitesiz kontakt lensler
• Sert kontakt lens kullanımı
• Kronik göz iritasyonu veya tahrişi

Keratokonus belirtileri nelerdir?

Keratokonus hastalığı belirtileri şu şekildedir:

• Bulanık görme
• Düz çizgilerin dalgalı görülmesi
• Işık hassasiyetinin artması
• Miyop ve düzensiz astigmatizma şikayetlerinde artış
• Görme kalitesinin ve seviyesinin azalması
• Önceden işe yarayan gözlük tedavisinin görüş bozukluğunu düzeltmemesi
• Astigmatizmanın yumuşak kontakt lenslerle düzeltilememesi
• Göz kamaşması
• Işık etrafında hale oluşması
• Çift görme

Keratokonus nasıl tedavi edilir?

Keratokonus çoğu zaman rutin göz muayenesi sırasında teşhis edilebilen bir hastalıktır. Göz doktoru tarafından kornea yapısı incelenerek eğrilik ölçümü gerçekleştirilir. Kornea topografisi yöntemiyle de bilgisayarla kornea yüzeyinin detaylı haritası çıkarılabilir.

Erken dönemde keratokonus için özel yapılmış gözlük ve yumuşak kontakt lens kullanımı yeterli olabilmektedir. Ancak zamanla korneanın incelmesi şekil bozukluğunun da ilerlemesine yol açar. Bu nedenle gözlük ve kontakt lensler yeterli görüş kalitesini sağlayamaz.

Keratokonus tedavisinde daha ileri evrelerde etkili sonuç veren özel kontakt lens çeşitleri de mevcuttur. Bunlar:

• Özel yumuşak kontakt lensler
• Sert gaz geçirgen kontakt lensler (görüş netliği çok iyidir ancak konforlu değildir)
• Yumuşak kontakt lens üstüne sert gaz geçirgen kontakt lens (kornea yüzeyini çizilmeye karşı korur)
• Ortası sert çevresi yumuşak melez kontakt lensler (Sert kısmı net görüşü sağlar ve kullanımı konforludur)
• Skleral veya yarı skleral lensler olarak sıralanır.

Özel kontakt lenslerin de yetersiz kaldığı durumda cross-linking, kornea içi halka ve en son çare olarak da kornea nakli uygulanabilir.

• Kornea cross linking veya diğer adıyla çapraz bağlama tedavisi hastalığın ilerlememesi için uygulanan bir yöntemdir. Riboflavin (B2 vitamini) damlaları korneaya uygulanır ve ardından UV-A ışığı ile aktivasyon sağlanarak tedavi gerçekleştirilir.
• Kornea içi halka işleminin diğer adı Intacs’dir. Cerrahi yöntemle korneanın içine özel halka yerleştirilir. Bu halkalar kornea şeklinin daha düzgün olmasını sağlar.
• Kornea nakli (Keratoplasti) ise diğer tedavilerle sonuç alamayan hastalara uygulanabilir. Ameliyat ile hasarlı kornea dokusu çıkarılarak yerine sağlıklı kornea nakledilir. Tam nakil veya yarı nakil DALK şeklinde gerçekleştirilir.

Keratokonus tedavisi kimlere uygulanmaktadır?

Erken dönem keratokonus hastaları gözlük ve yumuşak kontakt lens tedavisi için uygundur.

Hastalığın ilerleme ihtimali büyük olan keratokonus hastalarında bunu durdurmak için cross link tedavisi tercih edilebilir.

Kontakt lens kullanmakta zorlanan ve hastalığın ilerleyişi durmuş olan kişiler halka tedavisinden yararlanabilir.

Kontakt lens ve halka tedavisinden yeterli sonuç alamayan hastalarda çapraz bağlama tedavisi uygulanır.

İleri evre keratokonus hastaları diğer yöntemlerden sonuç alamadığında kornea nakli tedavisi devreye alınabilir.