Miyop ve Göz Sağlığı İlişkisi 

Miyop yaygın rastlanan bir görme kusurudur. Uzağı iyi görememe olarak tanımlanan miyop problemi, günümüzde bilgisayar ve akıllı cep telefonu gibi dijital cihazların aşırı kullanımına bağlı olarak her geçen gün artmaktadır.

Miyop hastaları yakın nesneleri görme konusunda sıkıntı yaşamazken uzak nesneleri bulanık görür. Derece arttıkça günlük aktiviteleri olumsuz etkileyen bir göz sağlığı problemi olan miyop kendiliğinden geçebilen bir rahatsızlık değildir.

Uzak görüş sorunu olan hastaların mutlaka göz doktoruna başvurarak muayene olmaları ve tanı almaları gerekmektedir. Miyopun tedavi yöntemleri ise gözlük, kontakt lens, lazer ameliyatı ve göz içi mercek ameliyatı olarak sıralanmaktadır.

Özellikle gözlük ve kontakt lens kullanamayan hastalarda miyop derecesi de uygun olduğunda lazer ameliyatı yöntemleriyle kalıcı tedavi sağlanabilmektedir.

Miyop nedir?

Miyop uzağı görme zorluğu ile karakterize bir kırma kusurudur. Gözün normalden daha uzun yapıda olmasına veya kornea şeklinin fazla eğimli olmasına bağlı olarak ışık doğru şekilde kırılmaz, görüntü retina yerine retina tabakasının önünde odaklanır. Bu da hastaların uzağı net görmelerine engel olurken yakın nesneler sorunsuz şekilde görülebilir.

Uzağı ve yakını görememe sorunu ise miyop astigmat olarak değerlendirilmektedir.

0 ila -15 diyoptri arası hafif miyop olarak değerlendirilirken; -1.5 ila -6,0 diyoptri orta miyop ve -6,0’dan daha ileri olan dereceler yüksek miyop olarak tanımlanır.

Retina dekolmanı veya katarakt ve glokom (göz tansiyonu) gibi durumlar yüksek miyopiye yol açabilmektedir. Öte yandan keratokonus hastalığının da miyop ve astigmat sorunlarına neden olabildiği bilinmektedir.

Miyop her yaşta görülebilir. Uzak nesneleri bulanık görme miyopinin en tipik belirtisidir. Ayrıca daha iyi görebilmek için gözleri kısma, göz yorgunluğu, baş ağrısı ve göz ağrısı, gece miyopisi (gece görüşün azalması), gece araç kullanırken zorluk yaşama gibi belirtiler kişide miyop rahatsızlığına işaret etmektedir.

Miyopun çok nadir görülen bir türü de dejeneratif miyopi veya patolojik miyoptur. Patolojik miyopi -8,0 diyoptriden fazla olan durumu ifade eder. Bu durum ekseriyetle çocuklarda rastlanır ve çok hızlı ilerleyen bir göz hastalığıdır. Genetik temelli olduğu düşünülmektedir.

Miyop neden olur?

Miyop gelişiminde genetik faktörler önemli rol oynamaktadır. Bununla birlikte çevresel faktörler de miyop nedeni olabilir. 

Miyop nedenleri şöyle sıralanabilir:

• Ailede miyopi öyküsü
• Dijital ekranlara çok uzun süreli bakma (Bilgisayar, akıllı telefon, tablet gibi cihazların aşırı kullanımı)
• Çok okuma ve yazma
• Yeterince gün ışığına çıkmama
• Loş ortamlarda uzun süre geçirme

Miyop nasıl tedavi edilir?

Miyop tedavisi hastanın miyop derecesine, göz yapısına ve genel sağlık durumuna bağlı olarak planlanır. Dolayısıyla öncelikle kapsamlı bir göz muayenesi ile miyopi durumu ve derecesi teşhis edilir. Tanı aşamasında miyop testi dışında retinoskopi ve foropter gibi yöntemler de kullanılır.  

Miyop tedavisinde miyop dereceleri belirleyici olmaktadır. Hafif miyop derecesine sahip hastalarda genellikle gözlük veya kontakt lens kullanımı önerilmektedir. Miyop derecesine göre verilen gözlükler veya kontakt lensler ile kişi uzağı görme sorunlarını aşabilmektedir.

Ameliyatsız bir tedavi yöntemi de ortho-k (ortokeratoloji) veya CRT olarak adlandırılan korneal refraktif tedavidir. Bu kapsamda kornea eğriliğinin yeniden şekillendirilmesi için özel dizayn edilmiş sert kontakt lensler hastaya takılır. Bu lenslerin amacı baskı uygulayarak korneayı düzleştirmek ve ışığın doğru odaklanmasını sağlamaktadır.

Gözlük veya kontakt lens kullanmakta zorlananlar ve kalıcı tedavi isteyenler için lazer ameliyatı veya göz içi mercek cerrahisi uygulanmaktadır.

Lazer göz ameliyatı halk arasında göz çizdirme ameliyatı olarak da bilinen tedavi yöntemidir. Lazer işlemi birkaç farklı teknikle uygulanabilir. Miyop tedavisinde en yaygın kullanılan lazer teknikleri LASIK, PRK, LASEK ve SMILE olarak sıralanabilir.

Lazer ameliyatları lazer ışını kullanılarak korneanın yeniden şekillendirilmesi prensibiyle çalışır.

• LASIK (Laser in situ kertaomileusis) uygulamasında flep oluşturularak kornea dokusunun bir bölümü iç katmandan çıkarılır.
• PRK (Photo Refratif Keratektomi) prosedüründe kornea yüzeyinden ince doku tabakası çıkarılarak yeniden şekillendirme sağlanır.
• LASEK (Laser Epithelial Keratomileusis) bir yüzey lazer tedavisidir. İnce kornealı veya kuru göz problemi olan hastalar için uygundur.
• SMILE (Small Incision Lenticule Extraction) işleminde flep oluşturulmadan femtosaniye lazer ile miyop tedavi edilir. İşlemde küçük bir kesi ile korneadan lentikül dokusu çıkarılır.

Seçili hastalarda miyopi tedavisi göz içi mercek ameliyatıyla da gerçekleştirilebilir. Bu işlemde gözdeki kırma kusurunu ortadan kaldıracak yapay lensler kalıcı olarak yerleştirilir. Göz içi mercek implantasyonu iki şekilde uygulanabilir. Doğal lens yerinde bırakılarak yapay lens onun önüne yerleştirilir veya doğal lens çıkarılarak yapay lens onun yerine yerleştirilebilir.

Miyop tedavisi kimlere uygulanmaktadır?

Miyop tedavileri miyop tanısı almış hastalara uygulanmaktadır.

Lazer ameliyatları genellikle -10 dereceye kadar miyopsi olan hastalarda tercih edilir.

Miyopi derecesi çok yüksek olan ve lazer cerrahisi için uygun olmayan hastalarda göz içi lens implantları uygulanabilir.

Miyop önlenebilir mi?

Uzağı görememe durumu olan miyopi tamamen önlenemez ancak ilerleyişi yavaşlatılabilir.

Her gün gün ışığından faydalanmak, dijital ekran önünde geçirilen süreyi kısıtlamak, doktor tarafından uygun görüldüğü takdirde atropin damlaları kullanmak ve geceleri ters geometrili kontakt lensler yarar sağlayabilmektedir.